Przejdź do głównej zawartości

Posty

Wyświetlanie postów z maj, 2016

Gościnność w obyczajowości gruzińskiej

Nie istnieje chyba narodowość, która nie uważałaby, że właśnie ona najbardziej kocha gości, wszystkie kraje są dumne ze swojej gościnności i chlubią się nią (w tym Polacy). Goście i ich podejmowanie różnią się jednak w zależności od kraju, a nawet regionu. Przyjmowanie ich przybiera różne postacie w zależności od państwa. W tej relacji ważną rolę odgrywa okazanie i odbiór gościnności, ponieważ gospodarz może uważać siebie za gościnnego, ale gość może się z tym nie zgadzać. Jak pokazuje historia Gruzji, dla Gruzinów najistotniejszymi priorytetami były: język, ojczyzna, wiara   w tym właśnie gościnność. Do określenia wzajemnego stosunku gospodarza i gościa, używa się specjalnych słów:   stumartmaspindzloba  (od wyrazu  stumari  “gość” i  maspindzeli  “gospodarz”) i  stumartmokvareoba  (od wyrazy  stumari  „gość” i  mokvare  „lubiani”)– używając słowa można powiedzieć  czy osoba, rodzina lub kraj lubią gości czy nie...

Gruzińskie alfabety

Alfabet gruziński uważany jest za jeden z 14 najbardziej oryginalnych (podstawowych) alfabetów na świecie. W rozwoju pisma gruzińskiego wyróżnia się dwa główne okresy: starogruziński do XI wieku oraz nowogruziński od XII wieku. Do starogruzińskiego okresu zalicza się alfabety asomtawruli i nuschuri, do nowogruzińskiego alfabet mchedruli. Alfabet gruziński rozwijał się w trzech etapach, dlatego pismo z każdego etapu znane jest pod inną nazwą. Mimo różnicy wizualnej, nowogruziński ukształtował się na bazie starogruzińskiego. Źródło: opracowanie własne na podstawie: T. Mczedlidze, Asomtawruli, nuschuri, mchedruli, Tbilisi 2008, s. 4-7. W gruzińskich źródłach czytamy, że najstarszy odkryty tekst napisany w alfabecie asomtawrulskim, pochodzi z lat 361-382. W roku 1984 w małej wiosce Dawati znaleziono kamienne stele. Pomiędzy wyrzeźbionymi obrazami św. Michała i św. Gabriela wykryto litery alfabetu asomtawruli które zdaniem archeologów pochodzą z IV wieku (Putkaradze 2006, 8...

25 gruzińskich przysłów (część II)

- Nawet wronie podoba się własne pisklę;  - Wszytko czeka na swój czas, czas zaś na nic nie czeka; - Mucha jesienią kasą boleśniej;  - Głód i tańca nauczy; - Dodaj kroplę do kropli, w morze się przemieni \; - Po śmierci zwierząt pozostają kości, po śmierci człowieka - dobra robota. - Siła orze wzniesienie;  - Do snu nie potrzeba wezgłowia;  - Wody odejdą i przyjdą, piaski pozostaną; - Gdy wpadniesz do wody, nie wyjdziesz suchym; - Zwiąż wołu z wołem - albo obyczaj zmieni albo barwę; - Naśladownictwo lepsze jest od zazdrości; - Jeśli potrafisz mówić słodkie rzeczy, dlaczegóż mówisz rzeczy gorzkie?  - Kozy wystrzegaj się z przodu, konia - z tyłu; - Byk walczący z bawołem straci rogi; - Miauczący kot myszy nie złapie;  - Śpiącego nawet wąż nie ukąsi; - Nie obiecuj pani skóry niedźwiedzia, jeśli go nie zabiłeś; - Gdy proszą cię o chleb, nie dawaj kamienia;  - Dopóki piec gorący, dopóty wrzucaj weń chleby;  ...

Języki kartwelskie (gruzińskie)

Co do podziałów języków kartwelskich badacze są podzieleni na trzy grupy: 1. Jedni uważają, że do języków kartwelskich należy tylko język gruziński; 2. Drudzy uważają, że oprócz gruzińskiego w grupie mamy jeszcze język zański i swański; 3. Trzeci uważają, że w grupie są języki: gruzińskie, megrelskie, czańskie (lazyjski) i swańskie.  Problemem dyskusyjnym jest czy megrelskie, czańskie (lazyjski) i swańskie etnolekty są językami czy dialektami.  A. Czikobawa, znany gruziński językoznawca szczególnie w okresie ZSRR pisze, że do kartwelskiej grupy językowej zaliczamy 3 języki: język gruziński (kartwelski), zański i swański. Badacz uważa, że megrelski i czański (lazyjski) mają ze sobą tak dużo wspólnego, że nie możemy ich uznać za odrębne języki, więc autor korzysta z ogólnej nazwy – zański (Czikobawa 2008, 3010-302).  Badacze, którzy uważają, że są one dialektami piszą (T. Gwanceladze, M. Tabidze, A. Lomtadze, R. Szerozia, E. Dadiani):  - naród gruziński je...