Różnice i podobieństwa w systemie edukacji oraz na rynku pracy w Gruzji i Polsce

Proces kształtowania kapitału ludzkiego zaczyna się w momencie narodzin i trwa przez całe życie, gdzie jedną z najważniejszych ról odgrywają szkoła i Uniwersytet. System szkolenia jest zróżnicowany w każdym kraju, ale cel jest jeden - być wykształconym człowiekiem i dostać dobrą pracę. Proces przygotowania zaczyna się od szkoły, rodzice starają się wybrać jak najlepszą szkołę dla dzieci, ale to nie wystarczy, ukończenie Uniwersytetu to jest podstawowa reguła aby dostać dobrą pracę. Świat się zmienia, coraz więcej wiedzy, doświadczenia trzeba mieć żeby być dobrym w swojej dziedzinie. Istnieje również silna konkurencja na rynku pracy. Nowe procesy, trendy, zmiany na rynku to tendencja globalna.

Pierwszy krok to szkoła. Dziś można wybierać między różnymi typami szkół. Oprócz publicznych istnieją szkoły prywatne, społeczne. Reguły wykształcenia w szkole w Gruzji i Polsce różnią się. W Gruzji mając 6 lat zaczyna się szkoła podstawowa i trwa 12 lat, nie ma podziałów. Szkoła nazywa się szkołą publiczną. W wieku 17-18 lat już jest koniec szkoły zakończony egzaminem maturalnym. System ocen w szkole to 10 punktów (10 najwięcej- 1 Najmniej, w Polsce 5 Najwięcej 1 Najmniej). Matura jest niezbędna do zakończenia szkoły, natomiast nie pomaga w drodze na Uniwersytet. Po ukończeniu szkoły można rozpocząć studia licencjackie, ale wcześniej trzeba zdać egzaminy państwowe. Częstym problemem jest to, iż mając 17-18 lat człowiek nie wie gdzie chce studiować i w jakim kierunku, istnieje duża szansa popełnienia błędu. Często zamiast dzieci rodzice decydują. Na decyzje duży wpływ ma cena i popularność uniwersytetu. 

W Gruzji wszystkie uniwersytety są płatne, minimalna cena zaczyna się od 2250 lari (3730 zł) w górę. W Polsce studia z reguły są bezpłatne (poza studiami wieczorowymi, zaocznymi czy na uczelniach prywatnych), dlatego ułatwia ludziom decyzję o dalszym kontynuowaniu studiów.

W Polsce trochę inaczej to wszystko wygląda. Szkoła podstawowa publiczna lub prywatna (6 lat), gimnazjum (3 lata) jako edukacja obowiązkowa. Kolejny etap to edukacja dobrowolna - liceum ogólnokształcące lub profilowane najczęściej 3 lata, technikum najczęściej 4 lata, szkoła zawodowa (1-2 lata). Zawodowa szkoła nie kończy się maturą. Jeśli osoba po szkole zawodowej chce rozpocząć edukację uniwersytecką, musi albo dokończyć naukę w technikum i zdać egzamin maturalny, albo w innym trybie uzupełnić edukację i zdać egzamin. Posiadanie matury jest elementem niezbędnym do edukacji akademickiej. Wyniki z matury są decydujące w przypadku wyboru studiów i uniwersytetu. Kandydat już wcześniej powinien wstępnie zaplanować swoją edukację i wybrać takie przedmioty na egzamin maturalne, które są oceniane i brane pod uwagę w przypadku konkretnego kierunku. Wysoko ocenianie jest również wybranie matury rozszerzonej (czasami niezbędne na niektórych kierunkach czy uniwersytetach).

Mając 19 - 21 lat osoba można zdecydować dalej kontynuować studia na Uniwersytecie, oceny z matury odgrywają najważniejszą rolę – to decyduje czy osoba może otrzymać status studenta. 

Jak już wspominałam w Gruzji trzeba zdać egzaminy państwowe żeby mieć prawo studiowania na uniwersytecie. Egzamin przeprowadza Ministerstwo Edukacji i są 3 obowiązkowe egzaminy: język i literatura gruzińska, język obcy (rosyjski, angielski, francuski, niemiecki), umiejętności (matematyka, logika, analiza tekstu). Wcześniej wybiera się listę uniwersytetów (20 uniwersytetów) od najbardziej pasującego do najmniej. Oceny z egzaminów decydują, na którym uniwersytecie kandydat otrzyma miejsce. Oceny również decydują o dofinansowaniu. Można dostać 50%, 70% albo 100% dofinansowania od państwa, jeśli kandydat otrzyma bardzo dobre oceny. Najpopularniejsze wydziały to wydział ekonomii finansów i biznesu 

W Gruzji często Uniwersytet decyduje jaki ma system oceny, ale generalnie punktacja jest do 100%. W Gruzji bardzo dużo zależy od Uniwersytetu, jest to brane bardzo pod uwagę podczas zatrudniania pracowników.

Coraz trudnej jest dostać pracę w Gruzji, już nie wystarczy skończyć studiów licencjackich dalsza edukacja jest bardzo ważna. Duże znaczenie ma międzynarodowa edukacja i znajomość języków. Żeby dostać pracę prawie wszędzie wymagany jest język angielski rosyjski Najwięcej oferty pracy jest w Tbilisi[1]. 

W Polsce sytuacja wygląda podobnie, jeśli chodzi o rynek pracy, coraz modniejsze jest skończenie nie tylko 2 etapów studiów ale również studiów III stopnia. Wymagana jest znajomość języków obcych oraz posiadanie prawa jazdy często nawet w zawodach gdzie niekoniecznie wszystkie te umiejętności są przydatne. Wymagana od przyszłych pracowników jest duża liczba szkoleń oraz jakieś już zdobyte np. na stażach doświadczenie zawodowe.

Mimo tego, że w Gruzji bardzo dużo uwagi zwraca się na wykształcenie, częstym problemem jest brak w kraju ludzi posiadających wysokie kwalifikacje w swoim zawodzie. Pokazało to badanie The Global Competitiveness Index 2014–2015 Rankings, gdzie 21% inwestorów własnie podkreślił te factory. Na ten liscie Polska znajduje się na 43 miejscu a Gruzji na 69 .

Iliauni szkoła biznesowa przeprowadzała badanie rynku pracy, biorąc pod uwagę ilość publikowanych przez pracodawców ogłoszeń w Gruzji, okazało się, że najbardziej popularne są: finanse i bankowość (20.1%), 

1. sprzedaży i obsługi klienta (18.5%), 

2. personal techniczny 13.2%, 

3. medycyna 9.7%, 

4. dystrybucja/sprzedaż 8%, 

5. programowania i IT 7.4%, 

6. stanowiska menedżerskie 7.2%, 

7. nauczyciele/trener 6.4%, 

8. touroperator 3.5%, 

9. marketing – 3.1%, 

Biorąc pod uwagę ilość publikowanych przez pracodawców ogłoszeń w Polsce, widać, że najłatwiej o pracę w obszarze: sprzedaży i obsługi klienta 32,6%, programowania i IT 21,2%, księgowość i podatki 12,5%, finanse i bankowość 13,5% , stanowiska menedżerskie 10,1%[2] . Stąd 10 najpopularniejszych stanowisk to:

1. Przedstawiciel Handlowy

2. Programista Java

3. Księgowy

4. Specjalista ds. Obsługi Klienta

5. Programista

6. Programista NET

7. Pracownik ds. Telefonicznej Obsługi Klientów Obcojęzycznych

8. Pracownik Help Desk

9. Specjalista ds. Księgowości

10. Sprzedawca

Na podstawie powyższych wyników widać różnice na rynku pracy Gruzji i w Polsce. W Polsce bardzo ważną rolę odgrywa programowanie oraz sprzedaż i obsługa klienta. W Gruzji na pierwszym miejscu są finanse i bankowość, sprzedaż i obsługa klienta również ma bardzo ważną rolę na liście.

Według National statistics office of Georgia procent bezrobocia 2014 roku wynosi 12.4% z czego 1/3 posiada wykształcenie wyższe. W Polsce stopa bezrobocia rejestrowanego wynosi 10.8%[3] (Kwiecień 2015). 

Coraz bardziej rynek pracy w Polsce i Gruzji zbliża się do siebie w wyniku tendencji do globalizacji. Różnią się natomiast system edukacyjny, podejście do pracy, jednakże warto zauważyć, że cele są podobne - zbudować silne państwo. Aby osiągnąć wyznaczone cele, należy mieć dobrze wykwalifikowany zespół i odpowiednio wykształcony, bo kapitał intelektualny to siła.

[1] http://geostat.ge/index.php?action=page&p_id=206&lang=eng

[2] http://www.pulshr.pl/rekrutacja/oto-najbardziej-poszukiwane-zawody-w-polsce-w-2015-r,25842,1.html

[3] http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/miesieczna-informacja-o-bezrobociu-rejestrowanym-w-polsce-w-maju-2015-roku,1,40.html

© Opracowanie własne 

G.Kobakhidze